Έφυγε ένας από τους τελευταίους ρομαντικούς και τίμιους αγωνιστές για μια καλύτερη Αθήνα και μια περήφανη Ελλάδα από το χώρο του πατριωτικού σοσιαλισμού και της ανανεωτικής Αριστεράς
Του Χ.Κ. Λαζαρόπουλου
Κάποιοι από εσάς μπορεί να μην έχετε ξανακούσει το όνομά του. Υπάρχουν πολλοί ωστόσο που θα θυμούνται τον Νίκο Μπουζάνη, ως τον τελευταίο ρομαντικό μιας από τις ιστορικότερες περιοχές των Αθηνών, του Κεραμεικού και του Μεταξουργείου.
Τον γνώρισα όταν η «ΑΘΗΝΑΪΚΗ» ασκούσε δριμεία κριτική στην πολιτική που ακολουθούσε τότε ως πρωθυπουργός ο κ. Κώστας Σημίτης ενώ έδινε σημαντικό βήμα στα κόμματα της κεντροαριστεράς και της Αριστεράς. Για πρώτη φορά είχα αναλάβει την αρχισυνταξία και ο συνάδελφος κ. Τάκης Σκριβάνος έκανε υποδειγματική δουλειά στο ρεπορτάζ των κομμάτων που βρίσκονταν πιο αριστερά από το ΠΑΣΟΚ.
Όταν το ΔΗΚΚΙ και ο κ. Δημήτρης Τσοβόλας ασκούσαν ισχυρή κριτική στην τότε κυβέρνηση έτυχε να γνωρίσω τον Νίκο Μπουζάνη. Είχε διαβάσει μια συνέντευξη που είχε δώσει τότε ο συγχωρεμένος Τίτος Βανδής στον συνάδελφο κ. Δημήτρη Τερζή. Κάπου μίλησε για την παλιά Αθήνα, για τα νεοκλασσικά, για τις παλιές γειτονιές της πρωτεύουσας που έπρεπε να κρατήσουν το παραδοσιακό χρώμα τους, όπως συμβαίνει σε όλη την υπόλοιπη πολιτισμένη Ευρώπη κι έδωσε αφορμή στον Μπουζάνη.
Ήρθε από τα γραφεία της εφημερίδας στην πλατεία Θεάτρου και ζήτησε να δει τον τότε διευθυντή σύνταξης της «Α», τον κ. Βαγγέλη Κουτουζή ή την άλλη «παλιοσειρά» της εφημερίδας, τον Βαγγέλη Οικονομίδη να μιλήσει για το έργο του συλλόγου στον Κεραμεικό και να ενημερώσει για τις θέσεις του ΔΗΚΚΙ. Τελικά βρέθηκε στο γραφείο μου. Πιάσαμε την πάρλα κατά τις δύο και την κόψαμε αναγκαστικά για τη σύσκεψη του τμήματος πριν πάμε στο γραφείο του κ. Σπύρου Καρατζαφέρη για τη «μεγάλη σύσκεψη», δύο ώρες αργότερα.
Για τον Κεραμεικό και το Μεταξουργείο
Σ’ αυτήν την πρώτη συζήτηση είδα έναν άνθρωπο με ιδιαίτερο δυναμισμό, ο οποίος ίδρυσε μαζί με τους συγκατοίκους του τον σύλλογο «Δημόσιο Σήμα» και πάλεψε για την αναβάθμιση του Κεραμεικού και του Μεταξουργείου. Ήταν από εκείνους που αρνούνταν να φύγουν από τη γειτονιά που σκίαζε η Ακρόπολη για την ψευτο-πολυτέλεια των νέων προαστείων. Και πέτυχε πολλά με το «Δημόσιο Σήμα».
Ακόμα ο κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος θυμάται ότι ως δήμαρχος Αθηναίων είχε εκπλαγεί με τις προτάσεις, τα επιχειρήματα και τη συνέπεια του Μπουζάνη. Πώς αλλοιώς θα γίνονταν τόσα έργα στην περιοχή; Η πλατεία Κουμουνδούρου καθάρισε και αναπλάστηκε, η πλατεία Λέοντος Αυδή έγινε πράσινη όαση, παλιά νεοκλασσικά αναπαλαιώθηκαν, ο πύργος της οδού Μεγάλου Αλεξάνδρου δεν γκρεμίστηκε, η οδός Σαλαμίνος έγινε ένας υπέροχος πεζόδρομος, η Ερμού απέναντι από την «Τεχνοπόλη» πεζοδρομήθηκε κι έγινε σημείο αναφοράς.
Σ’ αυτά όλα και ο Μπουζάνης έβαλε το λιθαράκι του.
Έτυχε να γνωρίσει τον «Έλληνα Τσέχωφ», όπως τον βάφτισε ο κριτικός κ. Κώστας Γεωργουσόπουλος, τον κ. Νίκο Ζωρογιαννίδη. Ο Μπουζάνης δεν στάθηκε στο γεγονός ότι ήταν δεδηλωμένος «Νεοδημοκράτης». Εκτίμησε ότι τον εμπιστεύτηκε η Μελίνα Μερκούρη όσο διάστημα θήτευσε στο υπουργείο Πολιτισμού, γεγονός που αξιολόγησε θετικά και η κ. Ντόρα Μπακογιάννη, διατηρώντας τον σε θέση – κλειδί στο υπουργείο Πολιτισμού. Πήρε ιδέες από τον κ. Ζωρογιαννίδη, διεκδίκησε και πέτυχε τη διατήρηση και την αναπαλαίωση πολλών ιστορικών κτηρίων στο κέντρο της πρωτεύουσας.
Η σχέση με τον Δ. Τσοβόλα και η ρήξη
Λίγο καιρό αργότερα τον ξαναείδα στον εκδοτικό οίκο «ΤΥΠΟC» του κ. Μιχάλη Νιφλή όταν έκανα την επιμέλεια της έκδοσης «Έλληνες Ολυμπιονίκες 1896 – 2004» που έγραψε ο καθηγητής κ. Θωμάς Γιαννάκης. Εκεί δεν είδα τον ενεργό πολίτη Μπουζάνη αλλά τον βαθιά πολιτικοποιημένο σοσιαλιστή και πατριώτη αγωνιστή.
Από τότε που εγκατέλειψε την ιδιαίτερη πατρίδα του, τα Τζουμέρκα της Άρτας, δεν έκρυψε τα δημοκρατικά φρονήματά του. Ίσως ήταν ένας από τους λίγους τίμιους εκπροσώπους της γενιάς του Πολυτεχνείου που δεν διεκδίκησε θέσεις στο Δημόσιο ή αξιώματα.
Προς τιμή του διακρίθηκε στον ιδιωτικό τομέα, έκανε μια υπέροχη οικογένεια κι όταν επέλεξε να ενταχθεί στο ΔΗΚΚΙ, το έκανε αφότου αντιλήφθηκε ότι η πατριωτική πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ είχε μπει στο χρονοντούλαπο που έλεγε ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Ακόμα κι όταν ήρθε σε ρήξη με τον κ. Δημήτρη Τσοβόλα επειδή εκείνος ήθελε ν’ αναστείλει τη λειτουργία του κόμματος, το έκανε συνειδητά. «Το ΠΑΣΟΚ που αποτελούσε τον αδιαμφισβήτητο φορέα της Κεντροαριστεράς μετακινείται δεξιότερα στις θέσεις του. Είναι δυνατόν λοιπόν να μείνουμε άπραγοι σ’ αυτήν την βαθμιαία αλλαγή του πολιτικού σκηνικού;», είχε σχολιάσει εκείνη την εποχή.
Τα γεγονότα επιβεβαίωσαν τον Μπουζάνη αλλά και την άποψη που ήθελε το ΔΗΚΚΙ να συμπαρατάσσεται πολιτικά με τον ΣΥΡΙΖΑ και το Ενιαίο Κοινωνικό Μέτωπο. Στις τελευταίες εκλογές ο Νίκος είχε κατεβεί ως υποψήφιος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στη Μαγνησία και πάλεψε όπως γνώριζε από τα νεανικά του χρόνια, δηλαδή με τις δικές του δυνάμεις. Ίσως αυτό κάνει τους Ηπειρώτες να διαφέρουν από άλλους Έλληνες.
Συμπαράταξη με τον ΣΥΡΙΖΑ
Το αποτέλεσμα των τελευταίων εκλογών δικαίωσε τον πολιτικό αγώνα και τη ρητορική του Μπουζάνη. Πίστευε ότι το ΠΑΣΟΚ θα συρρικνωθεί και ο ΣΥΡΙΖΑ θα γίνει ο αδιαμφισβήτητος εκπρόσωπος της Κεντροαριστεράς στο νέο πολιτικό σκηνικό που θα διαμορφωθεί μετά τις επόμενες εκλογές, οπότε θα προκύψει και η «νέα μεταπολίτευση» που ευαγγελίστηκαν προσωπικότητες του απερχόμενου πολιτικού κατεστημένου.
Είχε ενταχθεί για τα καλά στις διαδικασίες του ΣΥΡΙΖΑ κι όπως φάνηκε ο πρόεδρος του κόμματος, ο κ. Αλέξης Τσίπρας, άκουγε με ενδιαφέρον τις θέσεις του Μπουζάνη. Χαρακτηριστική είναι η ανάλυση που έκανε πριν από μερικές ημέρες για το φορολογικό νομοσχέδιο που προωθεί η κυβέρνηση του κ. Αντώνη Σαμαρά.
Λίγες ώρες μετά τις εσωκομματικές διαδικασίες στο ΣΥΡΙΖΑ την Κυριακή, ο Νίκος Μπουζάνης έφυγε από κοντά μας σε ηλικία 58 χρονών.
Όταν το έμαθα από τη συνάδελφο κ. Αθανασία Πάντου, βουβάθηκα.
Δεν ήταν ο γραμματέας του Πολιτικού Συμβουλίου του ΔΗΚΚΙ, ούτε το μέλος της γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ.
Ήταν ο Νίκος που έκανε τζάμπα τις φορολογικές δηλώσεις στους φτωχούς, ο άνθρωπος που έκανε κοινωνικές δράσεις και συσσίτια για τους άπορους στο Μεταξουργείο, ο κομψός κύριος στον οποίο στηριζόταν η μονάκριβη γυναίκα του η κ. Νία και κατέβαιναν τον πεζόδρομο της Ερμού από το Θησείο με γέλια.
Τούτος ο άνθρωπος έφυγε από κοντά μας.
Τον αποχαιρετήσαμε σεμνά στο Γ’ Νεκροταφείο. Ο κ. Μανώλης Γλέζος, ο κ. Αλέξης Τσίπρας, ο κ. Αλέξης Μητρόπουλος, ο συναγωνιστής και κολλητός φίλος του από το ΔΗΚΚΙ κ. Τάκης Μαντάς, ο κ. Γιώργος Πάντζας, ο κ. Νίκος Βούτσης, ο κ. Παναγιώτης Λαφαζάνης, ο κ. Γιάννης Δημαράς, η κ. Θεώνη Νιφλή και εκατοντάδες κόσμου αποχαιρετήσαμε τον Νίκο.
Στη σύντομη ομιλία του ο κ. Τσίπρας σκιαγράφησε τον Μπουζάνη στην πολιτική του δραστηριότητα ενώ ο κ. Μαντάς έδωσε στοιχεία της πολιτικής αντίληψης που είχε ο «ξεροκέφαλος Ηπειρώτης».
Σε κάποια στιγμή μού λέει ο Δημαράς: «Και μετά τι μένει;». Τo έργο μιας ζωής, λέω.
Πιστεύω ακράδαντα ότι μπορεί με κάποιους ανθρώπους να έχουμε διαφορετικές πολιτικές αντιλήψεις, αυτό δεν σημαίνει όμως πως δεν πασχίζουμε μαζί για το κοινό καλό και την πατρίδα. Κι αυτό μπορεί να είναι το μήνυμα προς όσους ακόμα διατηρούν ψυχροπολεμικά ή εμφυλιοπολεμικά συμπλέγματα στο μυαλό τους.
Κάτι τέτοιο θα τους έλεγε κι ο Νίκος, καθώς θα απολάμβανε τη βόλτα του, κάθε Κυριακή πρωί, από τον Κεραμεικό προς την Αποστόλου Παύλου…
